1 NIEDZIELA ADWENTU – B
CZUWAJCIE!
(Iz 63, 16b-17.19b; 64,3-7; Ps 80; 1Kor 1,3-9; Mk 13,33-37)
W pierwszą Niedzielę Adwentu liturgia słowa Bożego pragnie nas zachęcić do czuwania, gdyż Bóg jako wierny swoim obietnicom ponownie zainterweniuje w naszym życiu, jednak owa interwencja jest uzależniona od naszej postawy – porzucenia zła i wyrażenia skruchy.
- dzisiejszy fragment Księgi Izajasza jest właściwie psalmem lub pieśnią o charakterze dziękczynno-błagalnym,
- autor natchniony zwraca się do Boga słowami: „Tyś Panie naszym Ojcem” – to wezwanie jest naturalnym nawiązaniem do Przymierza, na mocy którego Bóg stał się Ojcem Izraela, a Izrael jego umiłowanym ludem, narodem wybranym i szczególną Jego własnością. Szczególnie prorocy starotestamentalni, chcąc nakłonić Izraelitów do powrotu do Przymierza przedstawiają to Przymierze w kategoriach bardzo serdecznych, jak chociażby poprzez relacje: Ojciec-syn, Pasterz-trzoda lub Oblubieniec-oblubienica.
- „Odkupiciel” – to kolejne nawiązanie do Przymierza w kontekście Exodusu i Synaju. Podczas tamtych wydarzeń Jahwe okazał się Odkupicielem – Wybawcą dla Izraela. Wyprowadził naród z niewoli egipskiej i w swej łaskawości zawarł z nim Przymierze. Dzięki niemu stali Izraelici ludem Bożym, a nie jakimkolwiek ludem, w sensie etnicznym. Sepuaginta (LXX) używając w tekście greckim terminu „Wybawca” (ρύσαι – rysai; od ρύομαι – ryomai ratować, ocalać, wybawiać, wyzwalać, ochraniać kogoś), podobnie jak inny rzeczownik „Zbawca” (σωτηρ – soter), kieruje myśl właśnie ku wydarzeniom z czasu Exodusu. Tekst hebrajski używa jednak w tym miejscu zwrotu „goel” (גֹּאֲלֵנוּ - goelnu – nasz Odkupiciel), czyli pojawia się myśl o tzw. mścicielu krwi, który nie tylko szuka pomsty za przelaną krew, ale także wykupuje z niewoli swojego krewnego, który zazwyczaj za długi został sprzedany w niewolę. Termin ten wskazuje na więzy pokrewieństwa, a zatem Bóg na mocy krwi Przymierza stał się pod Synajem „krewnym” Izraela, stąd nie dziwi zawołanie „Ojcze nasz”( אָבִינוּ – awinu),
- po takim wstępie prorok ma prawo prosić Boga o kolejną interwencję – nawet bardziej okazalszą niż w czasach Exodusu. Nowa teofania będzie bardziej spektakularna, w przeciwieństwie do bezsilności obcych bogów („obyś rozdarł niebiosa i zstąpił, przed Tobą zatrzęsłyby się góry”),
- tekst jednak precyzuje, kto może liczyć na Bożą pomoc – Bóg wspiera tych, co są sprawiedliwi i ufają Bogu („radośnie pełnia sprawiedliwość i pamiętają o Twych drogach”),
- prośbie o Bożą interwencję towarzyszy świadomość własnej grzeszności, a także tego, iż kara która spotkała Izrael jest konsekwencją odejścia narodu wybranego od Przymierza – od zbawczej więzi z Bogiem („oto Ty zawrzałeś gniewem, bo zgrzeszyliśmy przeciw Tobie”),
- dlatego dzisiejszy fragment Księgi Izajasza kończy się ponowną prośbą i ponownym powołaniem się na wyjątkową więź, która łączy Boga–Ojca z Izraelem, jego synem,
- to wołanie zostanie wzmocnione słowami Psalmu 80 – sam refren jest prośbą o Bożą interwencję, która ma przemienić człowieka, odmienić jego nie tylko grzeszną sytuację, ale i odnowić jako takiego,
- odnowiony przez Boga Izrael ma prawo prosić o dar zbawienia – nie tylko w sensie darów duchowych i nadziei na życie w wieczności, ale także jako uwolnienie od trudnych sytuacji jeszcze teraz, w życiu doczesnym (jak to miało miejsce podczas Exodusu),
- psalmista powołuje się na szczególną więź, jaka łączy Boga ze swoim ludem, posługuje się znanym także u proroków przedstawieniem Boga jako Pasterza, który dba o swoją trzodę, jako Ogrodnika, który troszczy się i chroni swoją winorośl (Winnica Pańska), a także jako Obrońcę, który może uratować przed wrogami,
- „zasiadasz nad cherubinami” – to kolejne nawiązanie do Exodusu i Przymierza, gdyż według relacji Pisma św. Bóg zasiadał pomiędzy cherubinami, którzy swoimi skrzydłami ocieniali pokrywę Arki Przymierza – to był swoisty tron Boga Izraela. Sama zaś Arka była dla narodu znakiem Bożej obecności i troski o lud Boży,
- trzecia zwrotka psalmu kończy się deklaracją – „już więcej nie odwrócimy się od Ciebie”. Podobnie Izrael przyrzekał Bogu lojalność i wierność podczas każdorazowego odnowienia Przymierza, a tylko ono gwarantowało prawdziwe życie. Dlatego psalmista prosi: „daj nam nowe życie”,
- Paweł w dzisiejszym drugim czytaniu (1 List do Koryntian) zachęca wierzących w Chrystusa do nieustannego oczekiwania powtórnego objawienia się Pana,
- to oczekiwanie jest o tyle ułatwione, o ile przyjęli oni Chrystusowe dary (łaska i pokój). Według Apostoła Narodów wszyscy wierni zostali obdarowani we wszystkie dary, które są potrzebne do przygotowania się na spotkanie z Panem w dniu Jego przyjścia („abyście byli bez zarzutu w dzień Pana naszego Jezusa Chrystusa”),
- dary „łaska” i „pokój” to pełnia Bożej łaskawości. Grecki termin χαρις (charis – łaska) to nie tylko forma pozdrowienia, ale wskazanie na Boga, który jest łaskawy. Hebrajski odpowiednik חן (chen – łaska) mocniej podkreśla oferowany dar, gdyż w okazanej przez Boga łasce mieszczą się wszystkie inne dary, konieczne dla Izraela. Natomiast zbawczy dar dany Izraelowi w ramach Przymierza – „pokój”, tu wyrażony terminem greckim ειρηνη (eirene – pokój), a wskazującym na שָׁלוֹם (szalom – pokój), jest nie tylko uwolnieniem od wszelkiego rodzaju konfliktów, lecz przede wszystkim jest pełnią Bożych darów, duchowych i doczesnych („nie doznajecie tedy braku żadnej łaski”),
- dzisiejszy fragment ewangelijny także jest wezwaniem do czuwania, które ma być czujne i uważne,
- z tekstu wynika, iż wszyscy słudzy otrzymali od swego pana jakieś zadania, a odźwierny dostał nakaz szczególnego czuwania. To on w razie potrzeby ma otworzyć drzwi powracającemu Panu,
- szczególnie niebezpieczny był powrót do domu w nocy, z uwagi na zagrożenia, które czyhały na podróżnych ze strony chociażby rozbójników, stąd konieczność szybkiego otworzenia drzwi,
- odźwierny, który w porę nie otworzył drzwi, lub co gorsza przysnął, groziły odpowiednie, surowe kary, więc czujność była także w jego interesie, a nie tylko jako dobroć wyświadczona powracającemu Panu.
Dzisiejsza liturgia słowa Bożego jest mocną zachętą do czuwania na przyjście Pana, który przychodzi by odmienić człowieka i obdarzyć go zbawieniem. Nadzieja na ponowną Bożą interwencję opiera się na przekonani, iż Bóg jest wierny swoim obietnicom i wierny swojej miłości do człowieka.
Ks. Mariusz Woźniak
Comentarios